Meijnerswijck Dit is er al gebeurd

In 2016 beloofde KondorWessels Projecten aan de Arnhemse gemeenschap om zo’n 126 hectare natuurgrond over te dragen aan de gemeente. Hiermee zou Arnhem de trotse eigenaar worden van het grootste publiek toegankelijke uiterwaardenpark van Europa. De gronden zijn nu officieel van de gemeente. Meijnerswijck transformeert tot een bruisend park waar ruimte is voor nieuwe natuur, wonen, werken en ontspannen. Het huidige park is al de thuisbasis van bijna 200 vogelsoorten, 10 zoogdiersoorten en meer dan 450 soorten planten. De verdere ontwikkeling verrijkt de diversiteit van flora en fauna nog meer. De hoeveelheid verharding in het gebied neemt af. Ook staat de aanleg van een nieuwe nevengeul op de planning, in opdracht van KondorWessels Projecten en in nauwe samenwerking met Rijkswaterstaat. Deze geul helpt het waterpeil met 10 centimeter te verlagen bij hoogwatersituaties.

Op woensdagavond 16 december 2020 zette de gemeenteraad van Arnhem een unieke stap in de verdere ontwikkeling van Stadsblokken Meinerswijk. Ze gaven groen licht voor het bestemmingsplan van KondorWessels Projecten. Hiermee krijgt de gemeente Arnhem een geweldig uiterwaardenpark, toegankelijk voor alle Arnhemmers. Al sinds 1980 worden er plannen voor dit gebied gemaakt, maar tot nu toe haalde geen enkel plan de eindstreep.

In 2017 werd een belangrijke stap gezet voor de verdere ontwikkeling van het Uiterwaardenpark: er werd gewerkt aan een Masterplan voor de 2e fase en een opzet voor het latere bestemmingsplan. In december werd dit plan vastgesteld door de gemeenteraad.

Projectontwikkelaar Phanos wordt failliet verklaard, mede door de economische crisis.

De steenfabriek Gallantijnse Waard is in 1975 volledig gesloopt. Zo’n vijf jaar later, rond 1980, stopte ook de steenproductie in Meinerswijk. ASM sloot in 1979 waarna de gebouwen gesloopt werden. De fundering in de grond bleef achter.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog vonden tussen 17 en 25 september 1944 een historische luchtlanding en veldslag plaats als onderdeel van Operatie Market Garden. De brug over de Rijn moest worden ingenomen om de weg naar Duitsland vrij te maken. De luchtlandingstroepen moesten de brug vanuit het noorden bezetten, terwijl het geallieerde leger vanuit het zuiden optrok. Bij Arnhem werd geschiedenis geschreven: het dappere bataljon van John Frost veroverde als enige de noordzijde van de brug. Maar het geluk was hen niet gegund. Van beide kanten kregen ze te maken met Duits vuur – van de Duitsers die het zuiden controleerden en van de Duitsers die vanuit het noorden het centrum van Arnhem heroverden. Ondanks de heldhaftige inspanningen kwamen de geallieerden net te laat vanuit het zuiden. Desalniettemin wordt de moed en het leiderschap van John Frost tijdens Operatie Market Garden tot op de dag van vandaag geëerd. In 1978 vernoemde de stad de brug over de Rijn naar hem, als eerbetoon aan de onverschrokkenheid die Arnhem inspireerde.

In 1889 werd de NV Arnhemsche Stoomsleephelling Maatschappij opgericht, later bekend als Arnhemsche Scheepbouw Maatschappij (ASM) vanaf 1952. Deze firma was gespecialiseerd in het bouwen van stoommachines, sleepboten, baggermolens en zeeschepen. ASM was lange tijd een belangrijke werkgever in Arnhem. De haven sloot in 1979 haar deuren, maar de ruige uitstraling van het voormalige ASM is nog goed zichtbaar en geeft het gebied een unieke charme.

In de tweede helft van de 19e eeuw onderging Meinerswijk een ware metamorfose, van ‘heerlijkheid en buitenverblijf’ tot industriegebied. Rond 1873 startte hier de opkomst van de baksteenindustrie. Eerst verrees de steenfabriek Gallantijnse Waard op het land binnen de dijken. Niet veel later werd steenfabriek Elden naast Gallantijnse Waard gebouwd en in het oosten van de uiterwaarden kwam steenfabriek Meinerswijk. De komst van deze fabrieken veranderde het landschap drastisch, vooral omdat klei uit de uiterwaarde werd gebruikt als grondstof voor stenen. Om overstromingen te voorkomen, stonden de steenfabrieken op hoogwatergrond. Door de uitgravingen ontstonden grote plassen in het gebied, die het beeld voorgoed veranderden. Steenfabriek Elden, opgericht in 1928 voor straatklinkerproductie, kwam tot stilstand in 1982. Een deel van het oude gebouw, waaronder de vlamovens en een deel van de schoorsteen, zijn bewaard gebleven. Het grote dak van steenfabriek Elden is beeldbepalend voor de uiterwaarde. Onder dit dak bevond zich de ruimte waar de ovens werden beheerd tijdens het bakproces.

In de Heerlijkheid Meinerswijk woonden door de jaren heen enkele bekende namen. Eén daarvan was de roemruchte krijgsheer Maarten van Rossum, die in de vroege zestiende eeuw Huis Meinerswijk als zijn thuis beschouwde. Van Rossum raakte later in een verhit conflict met de gemeente Arnhem over het uitbaggeren van een aanmeerplaats.

De eerste vermelding van Arnhem stamt uit de 10e eeuw. Maar voordat Arnhem op de kaart stond, was Meinerswijk al een plek van betekenis. Dat blijkt uit een document uit 814. Daarin schenkt een edelman genaamd Lantward landerijen en een hoeve in Meginhardeswich aan de abdij van Losch. En in het jaar 841 plunderden de Noormannen Meinerswijk, net zoals ze dat deden in belangrijke steden als Dorestad en Utrecht.